Jak grać na giełdzie? Kilka ważnych kwestii

Bardzo często pojawia się to pytanie a niektóre odpowiedzi w Internecie radzące jak grać na giełdzie są po prostu żenujące. Stąd postanowiłem przygotować artykuł, który naświetli najważniejsze rzeczy. Nie jest to szczegółowy opis krok po kroku, ale zwrócenie uwagi na najważniejsze kwestie, tak byś drogi Czytelniku zobaczył, czym naprawdę jest inwestowanie.

Początki – gra na prawdziwych pieniądzach czy demo?

Jeśli masz już jakąś wiedzę o giełdzie, to zdecydowanie na prawdziwych. Jeśli twoje pojęcie o giełdzie jest nikłe, to zalecam dokształcenie się (o tym dalej) i w międzyczasie zapoznawanie się z inwestowaniem na demo.

Czemu najlepsza jest nauka na prawdziwym koncie? Bo wtedy w grę wchodzi psychika, która ma bardzo duże znaczenie przy naszych wynikach i inwestowaniu. Na koncie demo mamy wirtualne przykładowe 10000zł i wiemy, że tak naprawdę tych pieniędzy nie ma, zatem dużo łatwiej podejmujemy decyzje o kupnie czy sprzedaży. Natomiast przy naszych własnych pieniądzach załącza się strach o ich utratę i chciwość by zmaksymalizować zyski – dwa uczucia, które trzeba nauczyć się trzymać w ryzach.

Na początek zalecana jest oczywiście mała kwota pomiędzy 1000 a 5000zł, tak by strata nie była dla nas zbytnio odczuwalna.

Jakiego brokera wybrać?

Na początek najlepiej takiego z niskimi prowizjami. Polecam ofertę GPW w XTB.pl lub Bossa.pl. Oczywiście brokerów jest znacznie więcej, ale sam korzystałem z usług kilku z nich i XTB oraz Bossa w mojej opinii mają najlepszy stosunek jakości do ceny.
Nie ukrywajmy, jak się zaczyna inwestowanie od kilku tysięcy złotych to minimalne prowizje i prowizje procentowe mają znaczenie. Wszystko zawarte jest w ofertach brokerów zatem można to samemu przeanalizować.

Przy inwestowaniu większymi kwotami brokera wybiera się patrząc uważniej również na inne kategorie, jednak to jest temat na osobny wpis.  

Czy zacząć od daytradingu?

Nie. Daytrading jest przereklamowaną formą zarabiania na giełdzie. Jeśli uczymy się gry na giełdzie, to nie jest to zalecana forma inwestowania. Najpierw należy nauczyć się łapać trendy i zarabiać na nich. Po dłuuugim procesie edukacji i zrozumieniu zasad giełdy można myśleć o spróbowaniu swoich sił w daytradingu, choć wg. mnie dobry inwestor potrafi równie dobrze zarabiać na długofalowych trendach.

Skąd zdobyć wiedzę o grze na giełdzie?

Najlepszym nauczycielem jest giełda :). Jednak na początku wiele tematów może być niejasnych lub źle zrozumiałych – jak działają poszczególne oscylatory, jak korzystać z dywergencji, jak rysować linie trendu itd. Kwestii takich jest sporo. W takim wypadku warto rozważyć szkolenia giełdowe. Sam mam dobre doświadczenia ze szkoleniami organizowanymi przez Gazetę Parkiet. Dużo wiedzy i różne stopnie zaawansowania, przy rozsądnej cenie. Unikałbym szkoleń, gdzie trzeba płacić 5 czy 10000zł za np. weekendowy kurs. Jakkolwiek dobrze by takie szkolenie nie brzmiało w ofercie, nie zdobędzie się tam tajemniczego systemu, który nagle pozwoli nam zarabiać. Owszem, może być tam dużo fachowej wiedzy czy ciekawych trików, ale najczęściej nie wartych aż takich pieniędzy. Jeśli już upatrzymy sobie jakieś szkolenie, poza czytaniem opinii które mogą być pisane trochę pod sprzedaż szkolenia, warto zadzwonić do organizatora i zadać kilka konkretniejszych pytań. Co konkretnie będzie można nauczyć się na szkoleniu, jak duży będzie nacisk na praktykę itp. Jeśli szkolenie jest droższe i nadal planujemy udać się na nie, warto spytać o opinię osobę trzecią – jakiegoś bloggera finansowego, znajomego, który gra na giełdzie, aby sam ocenił, czy warto jest iść na takie szkolenie.

Książki to drugie cenne źródło informacji. Niektóre z nich mogą być naprawdę drogie, ale warto zacząć od podstaw. Analiza techniczna Murphy’ego czy Zawód inwestor giełdowy Eldera to dobry start. Takich pozycji jest więcej, niedługo postaram się je zebrać w osobny ranking. Warto czytać recenzje i zwracać uwagę na ile serwowane przez nie informacje są praktyczne i przydatne w codziennym inwestowaniu – można to poznać już po spisie treści i opiniach. Nie każda książka o giełdzie będzie trafiona. Sam przeczytałem ich grubo ponad 100. Jednak raz na jakiś czas znajdziemy w książce choćby jeden czy dwa dobre pomysły na usprawnienie naszej gry na giełdzie, który będzie procentował przez następne lata. Dlatego warto czytać książki.

Praktyka i jeszcze raz praktyka

Szkolenia czy książki to dobry sposób na naukę, jednak to praktyka jest najważniejsza. To poprzez zawieranie transakcji popełniamy błędy i możemy wyciągnąć z nich wnioski. Wtedy odczuwamy emocje, które każą nam podejmować irracjonalne decyzje. Wtedy też kształtuje się nasz charakter inwestora.

Zapisuj wszystko!

W mojej ocenie rzetelne prowadzenie dziennika transakcji jest najlepszym co może zrobić dla siebie inwestor! Na początku ciężko się do tego zmusić i inwestor woli analizować wykresy czy zawierać transakcje, czyli być w wirze akcji. Jednak skrupulatne zapisywanie swoich wyników i powodów zawarcia transakcji pozwoli nam później na ponowne przeanalizowanie procesu decyzyjnego, już z chłodną głową wolną od emocji. Wtedy najłatwiej zauważymy swoje błędy i wprowadzimy poprawki do planu. W mojej opinii, patrząc na swoją edukację jest to najważniejszy punkt, który ma największy wpływ na ewentualny sukces lub porażkę w naszej grze. 

W momencie gdy podejmujemy decyzję i dokonujemy zakupu czy sprzedaży, poza analizą udział biorą emocje, które wypaczają nieco obraz sytuacji. Jest to normalne, nie da się ich całkiem wyłączyć. Gdy po kilku miesiącach analizujemy tę samą transakcję, to emocje nie mają już takiego znaczenia i łatwiej jest wyłapać błąd. Być może popełniamy wszędzie ten sam błąd, np. za szybko wchodzimy w transakcję. Jeśli dzięki naszemu dziennikowi transakcji uda nam się ten błąd wyłapać i wyeliminować, to w przyszłości powinniśmy zobaczyć zupełnie inne wyniki. Trochę tak jak przy znalezieniu choćby jednego dobrego pomysłu z książki o giełdzie.

Analiza techniczna czy fundamentalna?

Obie. Oczywiście nie takiej odpowiedzi się pewnie spodziewałeś. Sam na co dzień używam głównie analizy technicznej, jednak nie da się całkowicie pominąć analizy fundamentalnej. Nie trzeba być w tej dziedzinie ekspertem, ale warto poczytać kilka książek czy blogów na jej temat. Pozwoli nam to lepiej zorientować się, które branże powinny być unikane. 

Plan to podstawa

Jeśli chcesz zacząć grać na giełdzie, musisz mieć plan. Inwestowanie w ciemno i wedle przeczucia doprowadzi ciebie donikąd. Co powinien zawierać taki plan? Im więcej szczegółów tym lepiej. Przede wszystkim jednak powinien definiować:

• jak duży jest twój kapitał
• dopuszczalna maksymalna strata kiedy przerywasz inwestowanie
• kiedy wchodzisz w transakcję
• kiedy zamykasz pozycję
• jak ustawiasz stop loss

Oczywiście każdy podpunkt nadaje się na dłuższą dyskusję, jednak w tym miejscu chciałem zaznaczyć jak ważny jest sam plan! Jeśli go posiadamy, a notujemy straty, wtedy trzeba go modyfikować i obserwować jak zmiany wpływają na nasze wyniki. Jeśli natomiast inwestujemy w ciemno, to nie mamy pojęcia co tak naprawdę nie gra i co trzeba zmienić.

Czyli jak dobrze inwestować?

W tym artykule chciałem tylko wskazać najważniejsze sprawy, które pojawiają się przy procesie nauki inwestowania. Niestety jest to długi i trudny proces, który znacznie wpływa na naszą psychikę. Do nauki gry na giełdzie trzeba podejść na spokojnie, dać sobie czas i nie ryzykować nigdy kapitału, którego utrata zniszczyłaby naszą płynność finansową. Efekty pracy przyjdą z czasem :-).